Blue Monday? Tijd voor humor om te lachen

Is het grote onzin of leuke onzin? 21 januari, is het Blue Monday, de deprimerendste dag van het jaar. Dus ook als u zich die dag niet speciaal slechter voelt dan anders, en niet de sterke aandrang heeft om onder de dekens te blijven liggen: dat zou wel zo moeten zijn. Want op de derde dinsdag van januari is de kans op een depressie op het noordelijk halfrond het grootst: het is koud, de dagen zijn nog kort, het geld is op vanwege de dure decembermaand, de eerste goede voornemens zijn alweer gesneuveld en er is op korte termijn geen uitzicht op iets 'leuks' omdat de vrije dagen op zijn.

De Britse psycholoog Cliff Arnall, die de term 'Blue Monday' aan deze datum verbond, maakte er zelfs een wiskundige formule bij: W+(D-d]Tq/MxNa. Nu ja, of het hiermee allemaal wetenschappelijk is afgedekt? Tom Chivers, wetenschapsjournalist bij de Britse krant The Telegraph schreef onlangs nog dat hij het liefst helemaal niets meer over die onzinnige 'blauwe maandag' wil horen. De term is een paar jaar geleden niet eens bedacht door Arnall zelf, maar door een Brits reisbureau dat de reislust in de flauwe januarimaand wilde aanwakkeren. Met 'Blue Monday' praat je mensen aan dat ze heel erg toe zijn aan een break. Chivers omschrijft Arnall als een soort professor Stapel: "Arnall is beroemd omdat hij ook heeft aangetoond wat de beste dag van het jaar is om ijs te eten. En hij verzon een formule voor het 'perfecte weekeinde'." Het reisbureau heeft volgens Chivers net zo lang gezocht, tot het een academicus vond die zijn naam wilde verbinden aan het persbericht.

Humor om te lachen
Niets werkt zo goed tegen opkomende somberheid als een goede grap. Maar mag je grinniken om een mild gebrek? Nog voordat je over dit morele dilemma hebt kunnen nadenken, zit je al schaterlachend achter je computer - een scheel konijn met een microfoon kijkt je licht hulpeloos aan. Eronder staat: Nijntje Oosterhuis. Fout natuurlijk, maar ook heel grappig. Via Facebook en Twitter wordt aan de lopende band humor op ons afgevuurd. Van Nijntje-parodieën bestaat een hele serie - waartegen Dick Bruna tevergeefs bezwaar maakte. Ook kindervrienden als Barbapapa en Bert & Ernie worden 'misbruikt'.

Een andere Facebookhit is Kakhiel. Hij bedenkt melige teksten bij huis-tuin-en-keukenkiekjes. Neem de spraakverwarring tussen Lee Towers en Mei Li Vos die je inmiddels gerust een internetklassieker mag noemen.

De actualiteit zet mensen aan tot creativiteit. Toen Sven Kramer de foute baan nam tijdens de Olympische Spelen, verschenen al snel grappen: razendsnel werd coach Gerard Kemkers voorzien van een zonnebril en een blindenstok.

Allemaal niet grappig? Tja, smaken lopen bij weinig zaken zo uiteen als bij humor. Op Youtube staat gelukkig voor elk wat wils. Zo zijn er mensen die onbedaarlijk moeten lachen om Home Video's - die korrelige filmpjes van twintig jaar geleden met mensen die met hun fiets tegen een betonnen paal klappen, duizelige bruiden die de feesttaart verpletteren en kinderen die met hun hoofd in een bord eten vallen. Met een paar rake zoektermen vind je op Youtube ook alle scènes terug uit films en comedyseries waarom je ooit hebt gelachen.

Uiteindelijk heeft iedereen zijn persoonlijke favorieten: filmpjes die een lachbui opwekken, hoezeer je ook getroffen bent door een winterdip of ander chagrijn. Een greep uit de filmpjes waarvan wij vrolijk worden:

Gerda Smit
Toen de relatie tussen Jan Smit en Yolanthe Cabau van Kasbergen stukliep, maakte de moeder van Jan, Gerda Smit, de balans op in een tv-interview. Vooral het materiële aspect van de breuk hield haar bezig. Verontwaardigd somde ze alle spullen op die Yolanthe had meegenomen (1). Met onbedoeld komisch effect. Etagères, konijnenbontjes, dekbedden die Máxima en Willem-Alexander ook hadden en tien gastendoekjes: "Alles is weg!" Er werd een hilarische compilatie van gemaakt:

Top Gear
De mannen van 'Top Gear' weten als geen ander hoe je grappige tv maakt. Hoogtepunt is een filmpje waarin presentator Jeremy Clarkson een Reliant Robin, zo'n driewieler uit de jaren zeventig, totaal aan gort rijdt. Hij scheurt veel te hard en op iedere straathoek maakt hij slagzij, waarna voorbijgangers het autootje weer rechtop zetten (7). Uiteindelijk bezoekt hij een bijeenkomst van Reliant-verzamelaars, die geschokt toekijken hoe Clarkson in zijn gekantelde driewieler met grote vaart de parkeerplaats op komt schuiven. En uitstapt of er niets aan de hand is.

Bad Dancing
Omdat we het afgelopen jaar steeds weer het gelikte paardendansje van Psy ('Gangnamstyle') zagen, zouden we het gekke, maar veel lievere dansje van Matt Harding bíjna vergeten. Deze wat mollige, all-American guy uit Connecticut nam bij wijze van gimmick steeds hetzelfde rare dansje op als hij op reis was - in Vietnam, Afrika of waar ook. Dat mailde hij naar vrienden, die het weer verder verspreidden. Toen Youtube er bij kwam, ging het nog harder. Het filmpje 'Where The Hell is Matt?' uit 2008 werd alleen al in 2011 ruim 40 miljoen keer bekeken. Inmiddels vraagt Matt mensen mee te dansen - op een plein in Rome, in een breakdance studio in Irak, tijdens een bruiloft in Noord-Korea. Met dat malle dansje lijkt hij de hele wereld te verbinden. Voor zijn laatste filmpje uit 2012 bezocht hij 42 landen. Gaat dat zien, word vrolijk - en raak geroerd.

Clinton en Jeltsin
Het is 1995 als president Boris Jeltsin een bezoek brengt aan de Verenigde Staten om met Bill Clinton de situatie in Bosnië te bespreken. Tijdens de afsluitende persconferentie maakt Jeltsin de toegestroomde journalisten uit voor 'een ramp' - omdat zij hadden geschreven dat het topoverleg zou uitdraaien op een ramp. Op het Youtubefilmpje zie je Clinton onbedaarlijk in de lach schieten - zodanig dat hij zich moet vasthouden aan zijn Russische ambtsgenoot (3). Onder het mom: een dag niet gelachen, is een dag niet geleefd: zoek 'm nog eens op.

En voor wie liever luistert:
Diep in de jaren tachtig was Remco Campert elke vrijdagavond te horen bij 'VPRO's Radiotheater'. Hij las dan voor uit de Harm en Miepje Kurk-story. Het droge, licht nasale stemgeluid van Campert, in combinatie met de verwikkelingen rond Harm en Miepje, waarbij het altijd over seks en ander tijdgebonden relatiegedoe ging, was onweerstaanbaar en hilarisch. Later was er het cassetteboek van de verhalen uit de bundel 'Tot zoens'. Campert bleek een uitstekend medicijn tegen aanvallen van weemoedigheid, Weltschmerz en andere vormen van onoverkomelijk zelfmedelijden. En vaak van toepassing en citeerbaar in allerlei lastige situaties om erg tegen op te zien. Nog steeds doet een verhaal als 'De tafelschikking' wonderen als zich een ingewikkeld etentje aandient: eindeloos gesteggel tussen een echtpaar waar welke gast aan tafel moet plaatsnemen, om vreselijke ontsporingen te voorkomen. Uiteindelijk is de hond Woef de enige die mag blijven zitten waar ie zit. Heerlijk. Een vleugje Campert werkt altijd.

'Tot zoens' is als zelfstandig luisterboek niet meer verkrijgbaar. Het is wel opgenomen in 'Boeken voor Onderweg', een 8 CD-Luisterboek met diverse auteurs als Adriaan van Dis, Simon Carmiggelt, Midas Dekkers, Renate Rubinstein, Freek de Jonge en Maarten 't Hart) ISBN 9789054442882

Reageren?
Waar moet u onbedaarlijk om lachen? Stuur uw reactie (maximaal 150 woorden) naar Tijd, postbus 859, 1000 AW in Amsterdam of mail naar Tijdpost@trouw.nl